Η ιστορία των Εβραίων στην Ισπανία είναι μακρόχρονη. Στην άνω των χιλίων ετών παραμονή τους έπαιξαν σημαντικό ρόλο τόσο στην πολιτιστική όσο και στην κοινωνική πρόοδο της περιοχής. Τονίζεται πως πιο πολλοί Εβραίοι ζούσαν στην Ισπανία απ’ όλη την Ευρώπη. Εκτός από μερικές εξαιρέσεις οι Εβραίοι μέχρι τον 12ο αιώνα ζούσαν σχετικά αρμονικά με τους Χριστιανικούς και Μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Κάτι που ως αποτέλεσμα είχε την ανάπτυξη των τεχνών και επιστημών.
Στα μέσα του 14ου αιώνα εντάθηκε στην Ισπανία ο αντισημιτισμός που ενισχυόταν από τα κηρύγματα καθολικών επαιτικών ταγμάτων. Όλο αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απόσυρση πολλών δικαιωμάτων που μέχρι τότε είχαν οι Εβραίοι όπως επίσης και την καθιέρωση ενδυματολογικών προδιαγραφών. Το 1394 σε μεγάλες πόλεις του βασιλείου της Σεβίλλης, Βαλένθιας και Βαρκελώνης πραγματοποιήθηκαν άγρια πογκρόμ κατά των Εβραίων.
Το 1492 με διάταγμα των καθολικών βασιλέων Φερδινάνδου και Ισαβέλλας, 15.000-20.000 εβραίοι εκδιώκονται από την Ισπανία. Πολλοί μετανάστευσαν σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Αρκετοί έφτασαν στην Πολωνία, ενώ αρκετοί εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη, εγκαθιδρύοντας μια εβραϊκή κοινότητα που άκμασε μέχρι τη ναζιστική κατοχή της πόλης.
Η δίωξη των Εβραίων κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ή πιο σωστά ο αντισημιτισμός και ο ρατσισμός καθιερώθηκαν ως δόγματα του Γερμανικού Κράτους όταν ο Χίτλερ αναγορεύτηκε Καγκελάριος, στις 30 Ιανουαρίου 1933.
Από τον Απρίλιο του 1933 ξεκίνησε μία κλιμακούμενη σειρά αντι-εβραϊκών μέτρων που περιλάμβαναν τον κοινωνικό αποκλεισμό των Εβραίων, τη στέρηση στοιχειωδών ανθρωπίνων και δημοκρατικών δικαιωμάτων, την κατάσχεση περιουσιών, και στη συνέχεια ακολούθησαν διώξεις και πράξεις ωμής βίας.
Τη νύχτα της 10ης Μαΐου 1933 κάηκαν δεκάδες χιλιάδες βιβλία σε 30 γερμανικές πόλεις . Παράδειγμα-Παραπομπή μπορεί να αποτελέσουν το βιβλίο «Η κλέφτρα των βιβλίων» (The Book Thief), καθώς και η ομότιτλη ταινία που αναφέρονται στο γεγονός της 10ης Μαΐου 1933 και γενικότερα στο δημόσιο κάψιμο των βιβλίων αλλά και στη δίωξη των Εβραίων από τους Ναζί.
Από τον Σεπτέμβριο του 1935, με τη θέσπιση των «Νόμων της Νυρεμβέργης»,οι Εβραίοι έχασαν κάθε πολιτικό και κοινωνικό δικαίωμα τους.
Από το 1937 ως το 1944, το Σιωνιστικό κίνημα οργάνωσε την διαφυγή 18.000 Εβραίων προς την Παλαιστίνη. Στην αρχή χρησιμοποιήθηκαν ελληνικά λιμάνια για να ξεκινήσουν το ταξίδι τους και να φτάσουν σε λιμάνια της Παλαιστίνης. Αργότερα οι Εβραίοι πρόσφυγες διέφυγαν μέσω της Μαύρης Θάλασσας προς τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Πολλά από τα πλοία χρειάστηκε να ανεφοδιαστούν με καύσιμα στη Τουρκία και παρά τις προσπάθειες της Τουρκίας να αποτρέψει αυτά τα πλοία να προσαράξουν στο λιμάνι, περισσότεροι από 16.000 Εβραίοι πέρασαν μέσω της Τουρκίας στη Παλαιστίνη.
Το 1938 η συνεχιζόμενη αντι-εβραϊκή προπαγάνδα οδήγησε στη «Νύχτα των Κρυστάλλων» (Kristallnacht). Το βράδυ της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου 1938 ξέσπασαν σε όλη την επικράτεια του Ράιχ επιθέσεις κατά εβραϊκών συνοικιών, οικογενειών, επιχειρήσεων, συναγωγών από υποστηρικτές του ναζισμού, με την ανοχή της αστυνομίας. Ο τραγικός απολογισμός (91 Εβραίοι νεκροί, 267 κατεστραμμένες συναγωγές, 7.500 λεηλατημένες επιχειρήσεις), χαρακτηρίστηκε από το ναζιστικό καθεστώς ως “αιματηρή εκδίκηση των Γερμανών κατά των Εβραίων”.
Μεταξύ του 1939-1941 περίπου 300.000 Εβραίοι που κατοικούσαν στην Πολωνία, περίπου 10% των Πολωνών Εβραίων, διέφυγαν στη Σοβιετική Ένωση. Μετά τη γερμανική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση τον Ιούνιο του 1941 περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Εβραίοι τράπηκαν σε φυγή προς τα ανατολικά σε περιοχές της Ασίας, διαφεύγοντας έτσι τον βέβαιο θάνατο. Περίπου 30.000 Εβραίοι επιτράπηκαν την είσοδο στην Ελβετία αν και υπολογίζεται πως οι 20.000 επέστρεψαν στα Ελβετικά σύνορα.
Τον Σεπτέμβριο του 1939, με την εισβολή του Γερμανικού Στρατού στην Πολωνία, άρχισε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που κήρυξαν η Αγγλία και η Γαλλία στη Γερμανία. Μέχρι το 1941 η Γερμανία είχε καταλάβει όλη σχεδόν την Ευρώπη και είχε ανοίξει το Σοβιετικό Μέτωπο
Ακολούθησαν διώξεις, συλλήψεις και η ίδρυση γκέτο που ήταν συγκεκριμένες περιφραγμένες και φρουρούμενες περιοχές στα οποία οι Εβραίοι στοιβάζονταν και λειτουργούσαν ως διακομιστικοί σταθμοί. Από εκεί ξεκινούσαν οι σταδιακές αποστολές προς τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν Πογκρόμ και μαζικές εκτελέσεις Εβραίων. Από την Άνοιξη του 1941 οι Ναζί προέβησαν σε εκτελέσεις που μέχρι το 1943 ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο θύματα. Ακολούθησε η θανάτωση σε θαλάμους αερίων και οι εκτοπισμοί των Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Αρχικά πραγματοποιήθηκε η αναλυτική καταγραφή των Εβραίων της Ευρώπης και η λεηλασία περιουσιών (καταστήματα, συναγωγές, βιβλιοθήκες κ.α.) τα οποία στέλνονταν στη Γερμανία. Έπειτα με ειδικό διάταγμα όλοι οι Εβραίοι υποχρεώθηκαν να φέρουν στο πέτο τους, ως διακριτικό, το Αστέρι του Δαυίδ. Το ίδιο Διάταγμα τους απαγόρευε και την μετακίνηση από τον τόπο διαμονής τους.
Ιταλικές δυνάμεις προστάτεψαν Εβραίους σε Ιταλικές ζώνες κατοχής, Γιουγκοσλαβία, Γαλλία και Ελλάδα. Από τα μέσα του 1942 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1943, η Ιταλία βοήθησε τους Εβραίους σε διάφορες περιοχές που ήταν υπό την κατοχή της. Αυτές συμπεριλάμβαναν τη Δαλματία και Κροατία, όπου 5.000 Εβραίοι βρήκαν καταφύγιο, στη Νότια Γαλλία όπου τουλάχιστον 25.000 Εβραίοι δραπέτευσαν και στην Ελλάδα όπου 13.000 Εβραίοι πρόσφυγες βρήκαν προσωρινό καταφύγιο. Παρά τις συνεχόμενες διαμαρτυρίες και απαιτήσεις από τους Γερμανούς οι αρχές της Ιταλίας αρνήθηκαν να παραδώσουν αυτούς τους Εβραίους. Οι Ιταλοί επίσης επέκτειναν την προστασία τους στους Εβραίους της Τυνησίας.
Η Πορτογαλία επέτρεψε σε χιλιάδες Εβραίους να φτάσουν στο λιμάνι της Λισαβόνας. Ένας αριθμός Αμερικανικών και Γαλλικών οργανισμών βοήθησαν τους πρόσφυγες, όταν έφτασαν στο λιμάνι της Λισαβόνας, να πάνε στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Νότια Αμερική.
Η Ισπανία επέτρεψε σε σχεδόν 30.000 Εβραίους να μπουν στη χώρα στο δρόμο τους προς την Πορτογαλία. Η γερμανική πίεση όμως μείωσε τον αριθμό τον Εβραίων προσφύγων στους οποίους επιτρεπόταν η είσοδος στην Ισπανία σε λιγότερους από 7.500 κατά τη διάρκεια των χρόνων 1942-1944, αν και οι Ισπανοί πρόξενοι διένεμαν 4.000-5.000 έγγραφα ταυτότητας ( ζωτικής σημασίας για να ξεφύγουν) σε Εβραίους σε διάφορα μέρη της Ευρώπης.
We'd love to hear from you. Please send questions or feedback to the below email addresses.
Before contacting us, you may wish to visit our FAQs page which has lots of useful info on Tiki-Toki.
We can be contacted by email at: hello@tiki-toki.com.
You can also follow us on twitter at twitter.com/tiki_toki.
If you are having any problems with Tiki-Toki, please contact us as at: help@tiki-toki.com
Close