Społeczeństwo cesarskich Chin dynastii Qing charakteryzowało się wieloma tradycyjnymi podziałami opartymi na zasadzie „naturalnej” nierówności pomiędzy ludźmi wynikającej z ich pochodzenia etnicznego, rodzinnego, płci, wykonywanego zawodu oraz wykształcenia. Odpowiadała im skomplikowana i zróżnicowana struktura organizacji społecznej i politycznej.
Cesarstwo Qing, oficjalnie Wielki Qing [Wielka Czystość / Wielki Ład, w znaczeniu moralnym i politycznym] nie było monarchią chińską w sensie kulturowym, nie było też państwem reprezentującym jeden naród polityczny. Cesarstwo w rzeczywistości było zespołem kilku państw połączonych osobą cesarza i jego klanu (Aisin-Gioro). Dominującym narodem politycznym, z którego wywodził się i który od XVI wieku ukształtował klan cesarski, byli Mandżurowie.
Ekspansja europejska w Chinach, napędzana chęcią zysku i nieograniczonego dostępu do chińskich rynków, była też podszyta rasistowskim i krzywdzącym przekonaniem o „niecywilizowanym” charakterze państwowości chińskiej. Mocarstwa kolonialne zmusiły Chiny do utworzenia szeregu Otwartych Portów- miast handlowych wyłączonych spod jurysdykcji chińskiej i bezpośrednio zarządzanych przez Europejczyków.
W 1894 r. Cesarstwo Qing zostało napadnięte przez Cesarstwo Japonii. Klęska militarna zmusiła Chiny do oddania części terytorium, przyznania Japonii przywilejów równych europejskim mocarstwom oraz zapłacenia kontrybucji. Wojna doprowadziła także do otwarcia rynków chińskich na zagraniczne inwestycje przemysłowe oraz podważyła wiarę chińskich elit w jakikolwiek nieradykalny program reform cesarstwa.
Chińscy republikanie-rewolucjoniści, między nimi Sun Yat-sen, odcinali się od wizji wieloetnicznej monarchii. Zainspirowani niemieckim, włoskim i japońskim nacjonalizmem uważali, że państwo może mieć tylko jeden naród, zaś głównym motorem historii jest walka przeciwko opresji narzuconej przez cudzoziemców.
W reakcji na kolonizatorskie działania europejskich mocarstw w Chinach zaczęły powstawać tajne stowarzyszenia dążące do usunięcia cudzoziemców z kraju. Jedno z nich - Bokserskie Stowarzyszenie Prawości i Harmonii, zwane Bokserami - zaczęło w 1898 roku atakować cudzoziemców i wspólnoty chrześcijańskie. Rozruchy zostały poparte przez chłopstwo i rozlały się na ogromne terytorium. Poparcie powstania przez dwór cesarski doprowadziło do interwencji państw europejskich i Japonii. W jej wyniku narzucono Chinom upokarzający traktat pokojowy.
Elity cesarstwa rozumiały konieczność unowocześnienia państwa na wzór Japonii, ale także wykorzystując doświadczenia Niemiec i Francji. Chińskie reformy miały być jednak wpisane w rodzimą tradycję i zasady konfucjanizmu, gdzie władza jest opiekunem i nauczycielem. W ramach reform zmieniono system edukacji na wzór europejski, rozbudowano administrację i policję. Zmiany te były finansowane z przejętych majątków świątyń. Rozpoczęto także przekształcanie Chin w monarchię konstytucyjną.
W pierwszej dekadzie XX w., Cesarstwo Qing przechodziło poważne reformy polityczne obejmujące wszystkie dziedziny organizacji państwa i społeczeństwa. W ich wyniku utworzono instytucje parlamentarne oraz podjęto próbę przyjęcia konstytucji. Próby reform nie zakończyły się sukcesem, uświadomiły jedynie słabość i bezwład władzy cesarskiej.
Według Chińskich republikańskich polityków Chińczycy to nie tylko grupa etniczna (Hanowie). To przede wszystkim wieloskładnikowy naród wytworzony przez wspólną tradycję historyczną i wspólnotę polityczną istniejącą od tysięcy lat. Do tej wspólnoty należeli Chińczycy-Hanowie, Mongołowie, Mandżurowie, Tybetańczycy i Chińczycy Muzułmanie (zwani Hui). Uprzedzenia anty-Mandżurskie sprzed kilku lat uległy szybkiemu zapomnieniu.
Lata 20-te i 30-ty przyniosły inne modele nowoczesności. Szczególnie ważny był boom kultury wielkomiejskiej, której centrum był wielki port – Szanghaj. Była to kultura globalna, choć w swojej chińskiej odmianie, komercyjna, masowa i rozrywkowa. Powstała w wyniku rozwoju nowych mediów i form rozrywki – gazet, kolorowych magazynów, reklamy, radia, gramofonu, kina, zespołów jazzowych i dancingów.
