Do i od Stalinizmu

Za czas „polskiego stalinizmu” generalnie uznaje się okres po przejęciu pełni władzy przez komunistów, czyli od wyborów 1947 r. do wydarzeń „polskiego Października” 1956 r. Ujmując problematykę w szerszym kontekście należy rozpocząć od 1944 r., czyli momentu, kiedy komuniści zaczęli realizować plan podporządkowania Polski w myśl ustaleń m.in. konferencji w Jałcie. Najszerszy kontekst uzyskamy zaczynając od momentu dojścia, ok. 1928 r., a następnie przejęcia przez Stalina pełni władzy w początku lat 30. XX w. Należy też pamiętać, że od 1919 r. – powstanie III Międzynarodówki Komunistycznej (Kominternu) - Moskwa stała się światowym centrum zarządzania ruchem komunistycznym. Tym samym wszystkie partie komunistyczne, które ukształtowały się ostatecznie w okresie międzywojennym, w tym Komunistyczna Partia Robotnicza Polski (od 1925 r. pod nazwą: Komunistyczna Partia Polski, rozwiązana decyzją Kominternu w sierpniu 1938 r. podczas wielkiej czystki w ZSRR). Po wybuchu II wojny światowej część komunistów polskich znalazła schronienie na terenach II RP okupowanych przez ZSRR ; od agresji III Rzeszy na kraje Europy Zachodniej w 1940 r. Stalin stopniowo reaktywował działalność polskich komunistów, żeby po napaści Niemiec na ZSRR przywrócić ich do łask (m.in. powstanie grupy inicjatywnej, która na ziemiach okupowanej Polski utworzyła w 1942 r. partię komunistyczną pod nazwą: Polska Partia Robotnicza)