Tanden van een mosasaurus gevonden in Khouribga, Marocco (Vroege Krijt, Aptien)
Het Krijt was een periode met een relatief warm klimaat en een hoge zeespiegel. In het water leefden tegenwoordig uitgestorven groepen dieren waaronder zeereptielen, ammonieten en rudisten. Op het land leefden diverse soorten dinosauriërs, tegelijkertijd verschenen veel van de moderne groepen zoogdieren en vogels. Onder de planten verschenen de bedektzadigen (bloemdragende planten). Het Krijt werd afgesloten met de laatste grote massa-extinctie uit de Aardse geschiedenis, waarbij onder meer de dinosauriërs uitstierven.
Snavelvis gevonden in de Plattenkalk van Mühlheim (Late Jura, Tithonien)
Tweekleppige, opgeraapt van het strand bij Houlgate, Frankrijk (Late Jura, Oxfordian)
Brachipoden afkomstig van een kleine groeve bij Rumigny, Frankrijk. (Midden Jura, Bathonien)
Regulaire zee-egel, gevonden langs de Franse kust van Lion-sur-Mer (Midden Jura, Bathonian).
Gevonden aan de kust van Saltwick Bay, Yorkshire (Midden Jura, Bajocien). Deze vindplaats is gebruikt als achtergrond van de tijdlijn.
Een ammoniet uit de groeve van Feuguerolles, Frankrijk (Vroege Jura,Toarcian)
Ammoniet gevonden in Buttenheim, Beieren, Duitsland. (Vroege Jura, Pliensbachien)
In het Jura was het opbreken van het supercontinent Pangea in volle gang. Het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan opende zich. Het was een warme periode, waarin ijskappen op de polen ontbraken. De zeespiegel stond wereldwijd vrij hoog, vooral aan het begin van het tijdvak. Het Jura was (samen met het erop volgende Krijt) de bloeiperiode van de dinosauriërs, ook ontstonden de eerste vogels.
Het Neogeen was een periode met een gematigd klimaat, hoewel nog niet zo koud als in het erop volgende Kwartair. Dit zorgde weer voor de opkomst van dieren en planten die grasland als habitat hadden.
Saurier voor- en achterpootafdruk, gevonden in Winterswijk. (Midden Trias, Muschelkalk)
Tweekleppige, rechter klep. Gevonden in de groeve van Gündelsheim. (Midden-Trias)
Gedurende het Kwartair is er sprake van een groot aantal ijstijden of glacialen, koude periodes waarin met name op het noordelijk halfrond vaak grote landijskappen ontstonden. De glacialen werden afgewisseld met interglacialen (relatief warme perioden tussen twee ijstijden) waarin het landijs zich weer terugtrok. Deze cyclische klimaatsveranderingen werden veroorzaakt door de Milanković-cycli. Het Holoceen, dat alleen de laatste 11.700 jaar beslaat, vormt in feite het laatste en nog niet beëindigde interglaciaal waarin de Aarde zich nu bevindt. De ontwikkeling van opbouw en afbraak van ijskappen heeft zich niet of althans in veel mindere mate voorgedaan op Antarctica waarvan de ijskap sinds het Oligoceen met korte onderbrekingen vrijwel permanent aanwezig was. Tijdens het Kwartair was deze ijskap met zekerheid gedurende de laatste acht glaciaal/interglaciaal-cycli permanent aanwezig. Met dertien cycli waarvan dat kan worden aangetoond wordt rekening gehouden (dat is tot en met M.I.S. 26)[6]. Van de Groenlandse ijskap is bekend dat deze in ieder geval tijdens het vorige interglaciaal, het Eemien (dat enkele graden warmer was dan onze tijd), aanwezig is geweest[7] Het Kwartair kenmerkt zich verder door het uitsterven van vele plant- en diersoorten, door versnelde evolutie van bepaalde groepen zoogdieren en door grote migratiebewegingen van vele organismen, alle als gevolg van de grote klimaatwisselingen. Het Kwartair was ook de periode waarin de moderne mens verscheen, evolueerde en zich over de Aarde verspreidde.
In het Trias lagen bijna alle continenten verenigd in het supercontinent Pangea, aan het einde van het Trias begon dit echter op te breken. Het klimaat was wereldwijd droog en warm en het zeeniveau nog relatief laag. Aan zowel het begin als het einde van het Trias vond een belangrijke massa-extinctie plaats. Gedurende het Trias ontstonden veel nieuwe soorten, waaronder de eerste dinosauriërs en gevleugelde pterosauriërs, soorten koralen en vroege zoogdieren. Bij de planten verschenen de eerste zaadplanten in het Trias.
Kikker uit de platenkalk van St. Maine Frankrijk (Oliogoceen)
Omdat alle landmassa geconcentreerd was in het supercontinent Pangea werd het klimaat wereldwijd droger. Op veel plaatsen werden typisch continentale sedimenten afgezet zoals zandsteen en evaporiet. In het Perm nam de evolutie van reptielen en andere landdieren een vlucht. In het eropvolgende Mesozoïcum zouden hieruit de dinosauriërs en zoogdieren ontstaan. Het Perm werd afgesloten door de grootste massa-extinctie in de Aardse geschiedenis.
Compleet blad met cyclopteris van de Piesberg Osnabrück, Duitsland. (Boven Carboon, Westfalian)
Tijdens het Carboon kwam een einde aan de vorming van het supercontinent Pangea, het naar elkaar toe bewegen van de continenten was overigens al veel eerder begonnen. Het zeeniveau was relatief hoog en grote delen van het tegenwoordige Europa waren bedekt met moerassen. In deze moerassen werden afgestorven plantenresten opgeslagen die een groot deel van de tegenwoordige steenkoolvoorraden op Aarde vormen. Er verschenen veel nieuwe soorten insecten en amfibieën en ook de eerste reptielen en zaadplanten.
Tabulaat koraal gevonden in groeve Dahlem in de Eifel (Midden-Devoon, Eifelien)
Koraal gevonden in groeve Meerbusch-Nollenbach, Eifel, Duitsland. (Midden Devoon, Givetien)
Prachtig stuk rugose koraal, gevonden in de groeve bij Baasem, Eifel, Duitsland. (Midden Devoon, Givetien)
Stromatopoor uit Groeve Meerbusch - Nollenbach, Eifel, Duitsland. (Midden Devoon, Givetien) De stromatoporen waren één van de belangrijkste rifbouwers.
Zee-egel gevonden in Grandrú, Frankrijk (Midden Eoceen, Lutetien)
Brachiopoden gevonden in Erpeldange, België. Vroege Devoon (Emsien)
Prachtige Gastropode gevonden in het Bekken van Parijs bij Fleury-la-Rivière. (lutetien)
Het Devoon was een periode met een relatief warm klimaat en hoog zeeniveau. Er werden enorme riffen gevormd in ondiepe zeeën, terwijl op het land de primitieve Silurische planten en insecten zich verder ontwikkelden. De eerste echte bossen ontstonden, waar onder andere de eerste zaadplanten groeiden. In de zee werden de kaakvissen met name de Placodermi steeds dominanter ten nadele van de Ostracodermi. In het Devoon verschenen ook de eerste gewervelde landdieren. Dit waren amfibieën, die zich uit vissen ontwikkelden.
In het Siluur was het klimaat warmer en lag het zeeniveau hoger dan in het voorafgaande laatste deel van het Ordovicium. De landmassa was verspreid over het grote paleocontinent Gondwana en een aantal kleinere continenten. Door de continentale collisie tussen twee van deze kleinere continenten, Laurentia en Baltica, vond de Caledonische orogenese plaats. Gedurende het Siluur verschenen ook de eerste planten op het land. Gewervelde dieren kwamen nog niet op het land voor, maar in de oceanen verschenen steeds beter uitgeruste soorten vissen. Bekende gidsfossielen uit het Siluur zijn verder graptolieten, brachiopoden en trilobieten.
Trilobiet afkomstig van Dêd-hills, Zahorany, Tsjechie. (Late Ordovicium, Sandbien)
Trilobiet, vindplaats is Trubin, Tsjechie (Late Ordovicium, Sandbien)
Trilobiet van Cynwyd Corwen, Noord-Wales (Late Ordovicium, Sandbien)
Het Ordovicium was een periode met een relatief warm klimaat en een hoog zeeniveau, met als korte uitzondering een ijstijd in het Laat-Ordovicium. Het leven speelde zich nog voornamelijk af in het water, hoewel er aanwijzingen zijn dat primitieve planten en insecten al in vochtige omgevingen op het land voorkwamen. Succesvolle groepen zeedieren waren de inktvissen en graptolieten. In het Ordovicium verschenen ook de eerste kaakloze vissen.
Kleine tand (posterior)van de grootste haai ooit, gezeefd uit zand bij opzuigingen Mill (Late Mioceen).
Fossiel hout van Sheppey. (Eoceen, Yperiaan) Zoals veel voorkomend, bevat dit stuk boorgaten van de worm Teredina spp.
Trilobiet, gevonden op de Vystrkov heuvel in de omgeving van Jince in Tsjechie. (Midden Cambrium, Jince formatie).
Trilobiet, gevonden op de Vystrkov heuvel in de omgeving van Jince in Tsjechie. (Midden Cambrium, Jince formatie).
Het Cambrium is het oudste systeem waarin op grote schaal grote, goed herkenbare meercellige fossielen worden gevonden. Voor het Cambrium komen slechts sponzen en medusae voor. In het begin van het Cambrium verschijnt ongeveer de helft van alle bekende groepen leven (biologische stammen of phyla), vaak zonder dat directe voorouders gevonden zijn. Deze plotselinge radiatie van soorten wordt de Cambrische explosie genoemd.
Het Paleogeen volgt op de grote massa-extinctie aan het einde van het Krijt, waarbij de dinosauriërs, ammonieten, rudisten, zeereptielen en vele andere groepen uitstierven. In de zee bleven groepen over die ook het tegenwoordige zeeleven domineren, zoals moderne groepen mollusken en beenvissen.[5] Tijdens het Oligoceen daalde de concentratie calcium in het zeewater, wat waarschijnlijk zorgde voor de opkomst van koralen en de neergang van nannoplankton. Op het land namen de zoogdieren de vrijgekomen ecologische niches van de dinosauriërs over. Hoewel zoogdieren aan het begin van het Paleogeen nog kleine, onopvallende dieren waren diversifiseerden ze zich door snelle adaptieve radiatie. Aan het einde van het Paleogeen namen zoogdieren op het land een dominante ecologische positie in, terwijl andere groepen zoogdieren verschenen die in de zee en de lucht leefden. De flora van het Paleogeen was niet zeer verschillend van die van het Krijt. Een belangrijke ontwikkeling was het verschijnen van moderne grassen halverwege de periode.
Zee-egel afkomstig uit groeve 't Rooth in Limburg (Late krijt, Maastrichtien)
Zee-egel, gevonden aan de Franse kust bij Ault. (Late Krijt, Turonien).
We'd love to hear from you. Please send questions or feedback to the below email addresses.
Before contacting us, you may wish to visit our FAQs page which has lots of useful info on Tiki-Toki.
We can be contacted by email at: hello@tiki-toki.com.
You can also follow us on twitter at twitter.com/tiki_toki.
If you are having any problems with Tiki-Toki, please contact us as at: help@tiki-toki.com
Close