1922 - 1942 Spelleke van de Muide;xNLx;1942 - 2013 Spelleke van Folklore;xNLx;2013 - vandaag Pierke van Alijn
Reizende poppenspelers brengen volkse stukjes op kermissen en markten. Het biedt goedkoop en laagdrempelig vermaak buiten de echte theaters. De herkenbare personages hebben wortels in de 16e eeuwse Italiaanse commedia dell’arte maar de figuren krijgen een lokale eigenheid. Zo hebben de Antwerpse Neus en Bult, ondanks hun fysieke gelijkenis met de Italiaanse commedia dell'arte, een heel eigen karakter. In Brussel is Woltje de volksheld. In Luik is Tchantchès de centrale figuur van het poppenspel.
In de Gentse beluiken dient het poppenspel als ontspanning voor de arbeiders en bezigheid voor kinderen. In korte kluchten zorgen Pierke, toen nog Pierrot, Karelke de Bult en Louis de Lapkensdief, voor een vrolijke noot. Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog en de opkomst van nieuwe ontspanningsmogelijkheden verliest het poppenspel aan populariteit. Rond 1920 is het poppenspel in Gent zo goed als verdwenen .
De jonge onderpastoor Joris Vandenbroucke wordt aangesteld in de arbeiderswijk de Muide. Hij wil de vrije tijd van de kinderen uit de buurt met poppenspel verantwoord en educatief invullen. Zijn Spelleke van de Muide wordt een succes. Vooral Pierke in zijn rood-witte pakje, gespeeld door Gustje De Puydt met de herkenbare hoge stem, wint aan populariteit als rebelse maar goedhartige held.
Het Spelleke van de Muide reist rond. In colleges in de buurt brengen de spelers stukjes die inspelen op plaatselijke gebeurtenissen of anekdotes. Ze bevatten een moraal, maar zijn ook plezierig. Op humoristische wijze herstellen de personages een schijnbaar verstoorde situatie. Improvisatie, rijmpjes en interactie met het publiek vallen in de smaak.
Het Spelleke van de Muide krijgt een vaste plaats in het Caermersklooster. Wanneer daar in 1932 het Gentse museum van Folklore wordt geopend, raken beide werkingen met elkaar verweven.
Het Spelleke van de Muide behaalt de eerste plaats op het Landjuweel voor poppenspel met het stuk De gestolen prinses.
Op aandringen van Julien Boes, conservator van het Museum van Volkskunde, komt er vernieuwing en ontstaat het Spelleke van Folklore. Net als bij het Spelleke van de Muide is het engagement van de spelers volledig vrijwillig.
Pierke wordt ook vertolkt in nieuwe poppentheaters. Pierre De Wispelaere, eerder speler bij het Spelleke van Folklore, sticht zijn eigen poppentoneel Festival. Ook Henri Maeren geeft een eigen interpretatie van de volkse held Pierke in zijn poppentheater Magie. Hun beide zoons zetten dit tot vandaag verder.
Het Spelleke van Folklore krijgt een vaste stek op de zolder van het Museum van Folklore in de Kraanlei. Het wordt een jaarlijkse traditie dat honderden kinderen tijdens de Gentse Feesten naar de binnentuin trekken. Ze volgen er de avonturen van Pierke vanop de eerste rij.
Hans Hanssens richt reizende poppentheater Fantasia op, met een eigen vertolking van Pierke. In 2004 neemt zijn zoon Jan, die ook speelt bij poppentheater Pedrolino, de rol van Pierke bij Fantasia over.
Gustje De Puydt verlaat het Spelleke van Folkore en vertolkt Pierke niet langer. Hij geeft de fakkel door aan zijn zoon Marc. De jonge onderwijzers Chris van Hulle en Dolf Vergauwen vervoegen het gezelschap. Ze schrijven enkele nieuwe stukjes en Michel Bracke schildert nieuwe decors.
Op de Gentse Feesten brengt Luk De Bruyker van Theater Taptoe een eigen versie van Pierke als kritische chroniqueur. Zijn Pierke Pierlala wordt in 1993 ondergebracht in ’t Spelleke van Drei Kluite en staat bekend om zijn scherpe eindejaarskoenfeeranse.
Koen Vergauwen, eerder al een vervangend speler, vervoegt het Spelleke van Folklore samen met Jan Deleu als vaste speler. Jan schrijft enkele nieuwe stukjes met nieuwe personages. Pierke, nog altijd vertolkt door Marc De Pudyt, blijft de jolige held die heel wat hilariteit uitlokt.
Dieter Vanoutrive richt poppentheater Pedrolino op. Hij is al van jongs af aan gepassioneerd door het poppenspel en is eerder actief bij Poppentoneel Festival en het Spelleke van Folklore. Pedrolino is een levendig theater waar het publiek naast stukjes ook wordt ondergedompeld in de geschiedenis van het poppenspel.
Jan Deleu neemt de rol van Pierke over van Marc De Puydt. In 2009 neemt onderwijzer Koen Vergauwen de fakkel over. Hij slaagt er in nieuwe spelers, die zich wekelijks vrijwillig inzetten, te engageren. Ze maken het spel ritmischer en kindvriendelijker. Aan de traditie van spontane interactie met het publiek blijven ze trouw.
In 2000 wordt het museum omgevormd tot het Huis van Alijn. Om verwarring te vermijden wordt het Spelleke van Folklore in 2013 Pierke van Alijn. (Groot)ouders vinden het steeds belangrijker om samen iets te beleven met de (klein)kinderen. De voorstellingen hebben steeds een educatieve en gezinsvriendelijke insteek.
Pierke blijft tot de verbeelding spreken van poppenspelers. De jonge speler Marino Lomme, die eerder ook poppen maakte voor Pierke van Alijn, richt Poppentheater Charlekijn op. Met dit reizende theater brengt hij stukken voor volwassenen.
Een eeuw lang hebben het Spelleke van de Muide, het Spelleke van Folklore en Pierke van Alijn veranderingen ondergaan. Het spel is vinniger geworden en het repertoire hedendaagser. Het Gentse dialect is vervangen door een Gents accent. Toch is er ook veel hetzelfde gebleven. De stangpoppentraditie wordt in ere gehouden. Pierke blijft kinderen boeien met zijn strijd tegen slechteriken, of dat nu een boze tovenaar is of een projectontwikkelaar.
We'd love to hear from you. Please send questions or feedback to the below email addresses.
Before contacting us, you may wish to visit our FAQs page which has lots of useful info on Tiki-Toki.
We can be contacted by email at: hello@tiki-toki.com.
You can also follow us on twitter at twitter.com/tiki_toki.
If you are having any problems with Tiki-Toki, please contact us as at: help@tiki-toki.com
Close