Jef Contryn (1902 - 1991); Louis Contryn (1929 - 2014); Paul Contryn (1961);xNLx;;xNLx;1942 - 1943 Spelleken van Ulenspiegel;xNLx;1948 - 1965 HOPLA;xNLx;1965 - 1995 Mechels Stadspoppentheater;xNLx;1995 - 2015 Figurentheater DE MAAN;xNLx;2015 - vandaag Beeldsmederij DE MAAN
Jef Contryn is actief in het Vlaamse Volkstoneel en als regisseur bij de radio wanneer hij gefascineerd raakt door poppentheaters in binnen- en buitenland. Er gaat een nieuwe wereld voor hem open en het is het begin van een jarenlange passie. Jef Contryn beschouwt het poppenspel als ‘volksverheffend’, in de stukken is tekst belangrijk en een moraliserende boodschap nooit veraf.
Samen met de Duitse poppenspeler Fritz Wortelmann, richt Jef Contryn het marionettentheater Spelleken van Ulenspiegel op. Tijdens de oorlogsjaren spelen ze met goedkeuring van de Duitse bezetter.
Na de Tweede Wereldoorlog richt Jef Contryn met zijn zoon Louis het reizende theater Hopla op. Jef is de trekker, Louis is speler en regisseur. Vinnige handpoppen vervangen de marionetten. Ze zijn makkelijker hanteerbaar en erg populair bij kinderen.
Theater Hopla pakt uit met Faust, naar de tekst van toneelschrijver Michel De Ghelderode (1898-1962). De voorstelling gaat in première op de openbare omroep. Vanaf dan experimenteert Hopla vaker met televisie, op dat moment nog een pril medium.
Hopla vraagt politiek karikaturist Pil (1915-2007) om de figuren voor Reinaert de Vos te ontwerpen. De Duitse poppenmaker Till de Kock en naaister Rosalie Verbruggen voeren de ontwerpen uit. De keuze voor Pil blijkt een schot in de roos en is het begin van een lange samenwerking.
Op de wereldtentoonstelling in Brussel krijgt het poppenspel heel wat aandacht. Hopla’s Piet met den houten kop, naar de tekst van Gerard Walschap, en Louis Contryns herwerking van Visselke Timpeltee vallen in de prijzen.
Eén keer per maand verzorgt Hopla het kleuterkwartiertje in het jeugdprogramma van Nonkel Bob. De figuurtjes Janneke, Mieke en hun hondje Bob worden erg populair. Ze staan mee aan de oorsprong van een meer commerciële kindercultuur.
Hopla experimenteert met vorm, scenografie en techniek. Zo is El retablo de maese Pedro (1959), met muziek van Spaanse componist De Falla, een eerste voorstelling met uitsluitend staafpoppen. Het esbattement van de appelboom (1965) naar Herman Teirlinck of de poppenmusical Trumpet for a nap (1971) springen in het oog dankzij Pils sprekende, kleurrijke en speelse ontwerpen.
De familie Contryn wil van Mechelen het kloppend hart van het figurentheater maken. In 1965 krijgen ze structurele steun van het Mechels stadsbestuur. Vanaf dan leeft Hopla voort als het Mechels Stadspoppentheater, met acteur Fernand Verreth als hoofd van het gezelschap.
Jef Contryn richt de Centrale voor Poppenspel (1968) en de School voor Poppenspel (1970) op. Hij wil het poppen- en figurentheater in Vlaanderen professionaliseren en uitwisseling tussen makers stimuleren. Onder meer Albert en Misjel Vermeiren van poppentheater Nele uit Gent geven er les.
Paul Contryn, zoon van Louis, treedt in de voetsporen van zijn vader en grootvader. Vanaf zijn tienerjaren ontwerpt hij figuren voor verschillende voorstellingen, later komt daar ook het maken van de figuren en het spelen bij.
Het Mechels Stadspoppentheater brengt voornamelijk sprookjes voor kinderen. Er is minder ruimte voor innovatie en experiment. De figuur Tijl, naar Tijl Uilenspiegel, verschijnt in deze periode vaak op scène. Deze figuur is niet nieuw. Reeds vanaf de jaren 1940 zien Jef Contryn en anderen Tijl potentieel als centrale figuur van het Vlaams poppenspel.
Als maker en speler verdiept Paul Contryn de mogelijkheden van nieuwe materialen en speltechnieken in het theater van zijn vader. Onder directie van Willem Verheyden waait er een innovatieve wind en krijgt het Mechels Stadspoppentheater een nieuwe naam: DE MAAN.
Fernand Verreth en Paul Contryn brengen een nieuwe versie van het bekende stuk Peter en de wolf. De spelers verbergen zich alsmaar minder. Hun spel is zichtbaar voor publiek. Tot op vandaag weet de herneming van het stuk Pjotr en de wolfski kinderen én hun ouders te bekoren.
De Centrale voor Poppenspel gaat over in ‘t Firmament vzw, (t)Huis voor poppen-, figuren-, en objectentheater. Het doel van de werking is een toekomst verzekeren voor figurentheater en zijn erfgoed. Vandaag leeft de werking door als CEMPER, Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed.
DE MAAN maakt tot op vandaag beeldend theater voor iedereen, in het bijzonder voor kinderen. Het gaat op zoek naar wat hedendaags figurentheater kan betekenen, met respect voor de eigen geschiedenis. Paul Contryn is er nog steeds huisscenograaf en maker.
We'd love to hear from you. Please send questions or feedback to the below email addresses.
Before contacting us, you may wish to visit our FAQs page which has lots of useful info on Tiki-Toki.
We can be contacted by email at: hello@tiki-toki.com.
You can also follow us on twitter at twitter.com/tiki_toki.
If you are having any problems with Tiki-Toki, please contact us as at: help@tiki-toki.com
Close